کلاژ چیست؟

تعریف کلاژ:

چسبانه‌کاری یا کلاژ روشی در تولید آثار تجسمی است که در آن مصالح و مواد مختلف (چون کاغذهای رنگی، مقوا، پارچه، ریسمان، بریده روزنامه، عکس و جز اینها) را بر سطح کار خود تخته یا مقوا با ترکیب  مناسب می‌چسبانند. و گاه با نقاشی و طراحی به تکمیل آن می‌پردازند. به اثری که از چسبانه‌کاری به دست‌می‌آید چسبانه می‌گویند.

تکه‌چسبانی در اوایل سده بیستم به تکنیک محبوب هنرمندان نوگرا تبدیل شد. نقاشان کوبیست ، دادائیست و سورئالیست این اسلوب را بکار می‌گرفتند . پابلو پیکاسو ، نقاش کوبیست ، اولین فردی بود که این روش را برای نقاشی (طبیعت بی‌جان با صندلی  ، ۱۹۱۲) بکار برد. هانری ماتیس، کازیمیر ماله ویچ، دیوید هاکنی و بسیاری دیگر نیز آثاری را با این اسلوب خلق کرده‌اند.

كلاژ هنر چیدمان بافت هاى مختلف در كنار یكدیگر و خلق تصویرى نو با مفهومى تازه می باشد .لغت كلاژ از واژه فرانسوى كلر که به معناى چسباندن مشتق شده است

گرچه كلاژ بیشتر به عنوان یكى ازتكنیك هاى خلق اثر در حوزه هنرهاى تجسمى شناخته شده است ولى مى توان نمونه هایى از استفاده از این تكنیك را در ادبیات و معمارى نیز مشاهده كرد .در تكنیك كلاژ مى توان انواع متریال را مشاهده نمود . تكه هاى جراید،روبان هاى پارچه اى، تكه هاى كاغذ رنگى ، كاغذهاى دست ساز ، عكس و بسیارى مواد دیگر مى توانند در خلق اثرى با تكنیك كلاژ استفاده شوند.

آنچه در تكنیك كلاژ حائزاهمیت است حضور تكه ها و بافت هاى گوناگون در كنار هم و چسباندن آنها در كنار یكدیگر براى رسیدن به یك تصویر جدید است .تكنیك كلاژ نخستین بار در زمان اختراع كاغذ در چین در حدود سالهاى ۲۰۰ قبل از میلاد، به كار گرفته شد.

این روش به صورت بسیار محدود به حیات خود در شرق ادامه داد تا آنكه در قرن دهم میلادى خوشنویسان ژاپنى براى چاپ اشعارشان از روش بریدن وچسباندن حروف بهره گرفتند . تكنیك كلاژ در طى قرن سیزدهم میلادى به اروپا راه یافت و در طول قرن هاى ۱۵ و ۱۶ میلادى به عنوان یكى از روش هاى معمول در تزئین كلیساهاى گوتیك به كار بسته شد.

با شروع قرن ۱۹ كلاژ در اروپا جنبه فانتزى به خود گرفت و در آلبوم هاى عكس و یا تصویرسازى برخى كتاب هاى داستان استفاده شد .پابلو پیكاسو نخستین نقاش مكتب كوبیسم بود كه از تكنیك كلاژ در خلق آثارش بهره گرفت . وى در سال ۱۹۱۲ میلادى براى تابلوى «زندگى آرام با یك صندلى راحتى» از وصله هاى چند پارچه رنگى و تصویر طراحى یك صندلى استفاده نمود و آنها را بر روى بوم در كنار هم چسبانید.

نقاشان سورئالیست نیز استفاده وسیعى از این تكنیك داشتند. «رنه پسرسون» به لحاظ استفاده بسیار سورئالیست ها از این تكنیك نام «inimage» را مطرح نمود كه معرف تكنیك كلاژ منحصر به فردسورئالیست هاست. هنرمندان این مكتب اثرى را براى خلق تصویرى نو تخریب مى كردند. از دیگر روش هاى استفاده از تكنیك كلاژ در هنر نقاشى مى توان به كلاژ بوم هاى نقاشى اشاره كرد كه توسط «جان والكر»، هنرمند بریتانیایى استفاده مى شد. وى بوم هاى نقاشى شده را تكه تكه مى كرد و از نو در كنار هم مى چسباند. روش كلاژ بوم هاى نقاشى زمینه پیدایش تكنیك میكس مدیا را در هنر بوجود آورد.گرچه «لكوربوزیه» از روش هایى مشابه تكنیك كلاژ در معمارى استفاده مى كرد ولى این تكنیك به عنوان یك تكنیك كاربردى تنها پس از چاپ مقاله «شهر كلاژ» بوسیله «كالین رو» و «فرد كوتر» در سال ۱۹۷۸ در هنر معمارى رسمیت یافت. آنها در مقاله خود به مفهوم شكست فضایى كه در تكنیك كلاژ وجود دارد اشاره كرده بودند وكاربرد آن را در معمارى بنا مفید مى دانستند.

دكوپاژ در معمارى داخلى نیز بخشى از تكنیك كلاژ محسوب مى شود. ایجاد عمق از یك فرم بوسیله تكرار همان فرم در پسزمینه یكى از روش هاى دكوپاژ در دكوراسیون است.ادبیات نیز از حضور تكنیك كلاژ بى بهره نماند. رمان هاى كلاژ كتاب هایى هستند كه در آن ها بخش هایى از آثار چاپ شده توسط فردى انتخاب شده و در كنار هم آورده شده است.

این آثار اغلب از یك تم واحد برخوردارند و بوسیله راوى انسجام خود را حفظ مى كنند . كلاژ در ادبیات جدا از گرد هم آوردن بخش هاى متفاوتى از آثار منتشر شده معناى دیگرى هم دارند. در این حالت كلاژ به معناى قرار دادن عقاید و باورهاى متنوع از افراد مختلف در قالب یك نوشته است كه لزوماً از آثار منتشر شده اى گرفته نشده است .وجه هنرى تكنیك كلاژ بیشتر در آثار فوتومونتاژ دیده مى شود.

فوتومونتاژ در اصطلاح به اثرى كه بوسیله تكه هاى یك عكس یا بخش هاى انتخاب شده از عكس هاى مختلف ساخته شده باشد گفته مى شود. تصویر كامپوزیت شده در نهایت مى تواند از نو عكاسى شود و حتى در نرم افزارهاى ویرایش عكس ، تغییر و بهبود یابد.

این تصاویر هم چندتا از کارهای کولاژ لوکوربوزیه است…

جهت مشاهده نمونه های بیشتر از کلاژ و شیت بندی به روش کلاژ  اینجا را کلیک کنید.

لطفا برای هرچه بهتر شدن مطالب این سایت ما را از دیدگاه سازنده خود آگاه سازیید.